تربیت جنسی کودک
حتما برایتان پیش آمده است که کودک شما سوال‌هایی را درباره اندام جنسی خودش، تفاوت زن و مرد و یا چگونگی تولدش پرسیده باشد. در این حالت ممکن است ندانید چه پاسخی در جواب او درست است یا چگونه جواب او را بدهید ؟ تربیت جنسی کودک و آگاهی از راه های آموزش مسائل جنسی به کودکان و فرزندان یکی از مهمترین بعدهای فرزندپروری است که باید به آن اهمیت دهید. کنجکاوی جنسی کودکان و مسائلی که درباره آن مطرح می‌کنند، بخشی از فرایند رشد آن‌هاست و عدم پاسخ درست و علمی به کودکان میتواند آسیب ها و مشکلات جنسی زیادی در انها ایجاد کند.در این مقاله قصد داریم شما را با راه های آموزشی مسائل جنسی به کودکان و اهمیت آن آشنا کنیم. اگر دوست دارید درباره این موضوع بیشتر بدانید و آگاهی خود را در رابطه با تربیت جنسی کودکان بالا ببرید، در ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.تعاریف گوناگونی درباره تربیت جنسی وجود دارد که برخی آن را به این صورت تعریف می‌کنند،انتقال اطلاعات و مسائل جنسی به معنای تربیت جنسی است. از این منظر می‌توان تربیت جنسی هر فرد را به معنای آموزش نیازهای جنسی در جهت استفاده صحیح آن، تعریف کرد.اما برخی دیگر تربیت جنسی را با آموزش مسائل جنسی و حوزه‌های مرتبط با آن متفاوت می‌دانند. این عده تربیت جنسی را به معنای پرورش رشد غریزه جنسی فرد در جهت استفاده صحیح از این غریزه و جلوگیری از انحرافات و لغزش‌ها می‌دانند.
صحبت با کودکان در مورد مسائل جنسی
هنگامی که کودک شما رو به رشد است شما باید راجب مسائل جنسی با او به صورت واقعی صحبت کرده و به او آموزش دهید.تعدادی از مشاورین و پژوهشگران در فرهنگ غرب سن هشت سالگی را سن مناسبی برای این کار تشخیص داده اند.نکته قابل توجه این است که لازم است کودک این صحبت های مهم جنسی را اولین بار از والدین خود بشنود نه اینکه اولین اطلاعات ذهنی او در مورد مسائل جنسی را با دوستان خود در هنگام بازی و با اطلاعات نادرست تجربه نماید.بهتر است کودک بتواند در مورد این مسائل به راحتی با والدین خود صحبت کنید و هیچ صحبتی در این زمینه با دوستان خود نداشته باشد.زیرا این موضوع بسیار خصوصی است و منجر به بیش فعالی کودک خواهد شد.
روش های صحبت در مورد مسائل جنسی با کودکان
راه و روش گفتگو با کودکان مانند دیگر افراد بزرگسال نیست ، باید برنامه ریزی شده و آگاهانه با کودکان خود صحبت کنید . در ادامه برخی از روش های موثر ارتباط والدین با کودکان در مورد روابط زن و مرد را بیان خواهیم کرد .
- قبل از شروع گفتگو فکر کنید.
اغلب کسانی که در گذشته تجربه تلخی در مورد مسائل جنسی داشته اند ، دیدگاه منفی نیز دارند . به اولین بار که در مورد روابط زن و مرد اطلاع پیدا کردید ، فکر کنید . هر دیدگاهی در گذشته داشته اید را فراموش کرده و دیدگاه مثبت پیدا کنید .پس از اینکه با خودتان کنار آمده و برای حرف زدن با کودک خود آماده شدید ، نه تنها باید اطلاعات مفید در اختیار او بگذارید بلکه باید به او اجازه صحبت و اظهار نظر در مورد مسائل جنسی دهید نه اینکه با این صحبت ها باعث شرم او شوید .
- اعضای جنسی بدن را با نام های مناسب معرفی کنید
قسمت های خصوصی بدن را با نام های مناسب نام برده و اسامی استاندارد آن را به کودک یاد دهید . در این صورت کودک شما متوجه خواهد شد چیزی برای خجالت و شرمگین شدن وجود نداشته و می تواند با شما به راحتی صحبت کند .
با به کارگیری این روش به او کمک خواهید کرد تصویر مثبتی از بدن خود داشته و اعتماد به نفسش نیز بالا رود . در ضمن باعث می شود کودک با شما تعامل بیشتری پیدا کند و در نتیجه احساس راحتی کند و اگر در خطر تجاوز قرار گرفت با شما در میان بگذارد .
- گفتگوهای مداوم داشته باشید
صحبت در مورد مسائل جنسی را تنها به یک زمان معین اختصاص ندهید ، گفتگو های شما باید به طور مداوم ادامه پیدا کنید . باید تا به حدی این صحبت های را عادی کنید تا کودک با شما احساس راحتی کرده و هر زمان که بخواهد از شما آزادانه سوال بپرسد .اگر نمی دانید چه زمانی بحث را باز کنید ، می توانید هنگام دیدن فیلم یا عکس که مرتبط با روابط زن و مرد باشد با او صحبت کنید . همچنین کودک خود را تشویق کنید که هر زمانی که سوالی برایش پیش آمد با شما در میان بگذارد .
راه های اموزش جنسی به کودکان
شیوه برخورد و آموزش جنسی درست توسط والدین بسیار اهمیت دارد و میتواند کودک را به درستی با واقعیاتی درباره مسائل جنسی روبه‌رو کند.
والدین باید در مسائل تربیت جنسی کودک با راه های آموزش مسائل جنسی به کودکان آشنا باشند و زمان مناسبی را برای رشد او در این زمینه اختصاص دهند. مهمترین راه های آموزش مسائل جنسی به کودکان به شرح زیر می باشد:
- مراقبت از بدن کودکان
بزرگترها و به خصوص والدین باید به خوبی آموزش مراقبت از بدن کودکان را یاد بگیرند. در بسیاری از موارد مشکلات و خطرات جنسی که کودک را تهدید می‌کند با لمس شدن از سوی اطرافیان اتفاق می‌افتد. والدین می‌توانند با آموزش حریم خصوصی به کودکان و جای خصوصی کودک او را از خطرات پیش رو در امان نگاه دارند. بیان این موضوع به کودک که لمس خوب چه تفاوتی با لمس بد دارد بسیار مهم است. لمس دست و سرشانه‌ها در صورتی که با تمایل کودک صورت بگیرد لمس خوب و در آغوش کشیدن با زور و دست زدن به جای خصوصی کودک به عنوان لمس بد مطرح می‌شود.
- در زدن هنگام ورود به اتاق والدین
بهتر است درباره در زدن و سپس ورود به اتاق پدر و مادر آموزش درستی به کودک داده شود. پدر و مادر می‌بایست معنا و مفهوم حریم شخصی را به کودک آموزش دهند و از او بخواهند این قانون را درباره همه افراد و حتی دیگران در مقابل خودش هم رعایت کند.
- پاسخ مناسب به سوال های جنسی کودک
پاسخ مناسب به پرسش های جنسی کودک میتواند در تربیت جنسی کودک بسیار موثر باشد.پاسخ درست میتواند منجر به رشد جنسی صحیح در کودک شده و کودک بتواند سوال های مربوط به مسائل جنسی را راحت تر با والدین خود در میان بگذارد.
هدف از آموزش مسائل جنسی به کودکان
یکی از اهداف آموزش جنسی به کودکان، توسعه دانش و آگاهی بچه ها از تغییرات رخ داده و رشد جنسی در بدن است. نوجوان باید بداند که سرعت رشد هر کس مخصوص به بدن اوست.همچنین تغییرات بلوغ و جنسی در دختران و پسران متفاوت است و برای این تغییرات به خصوص در دختران الزامی است .زیرا بدون آمادگی کافی، شروع قاعدگی در دختران یا انزال در پسران می تواند به رویدادی ناراحت‌کننده و ترسناک تبدیل شود.با آگاهی کافی درباره این تغییرات، نوجوان نه تنها برای رویارویی با آنها آماده می شود بلکه به آنها خوشامد گفته و نحوه سازگاری با آن را یاد می گیرد.آموزش جنسی نوجوانان باید شامل اطلاعات پایه درباره تولید مثل انسان و فرآیند آن نیز باشد. کودکان و نوجوانان باید اطلاعات کلی درباره باروری، بارداری و زایمان را بدانند. باید از فرایند پاسخ و بیان جنسی انسان مطلع بوده و به اهمیت نقش بیان جنسی در زندگی شان اگاه باشند.
از دیگر اهداف آموزش مسائل جنسی به کودکان ، ارتقای سلامت جنسی آنها است، که نه فقط شامل سلامت فیزیکی، بلکه شامل سلامت هیجانی و روان شناختی نیز می باشد.کودکان و نوجوانانی که از سلامت جنسی برخوردارند از رشد جسم خود لذت می برند و به آن افتخار می کنند.با رشد تدریجی، توانایی آنان برای برقراری ارتباط صادقانه و آزادانه با کسانی که به آنان نزدیکند، اعم از مذکر یا مؤنث، بیشتر می شود و رفته رفته می فهمند که جنسیت شان چیزی جدا از آنها نیست.آنها نیاز جنسی خود را پدیده ای طبیعی تلقی می کنند که عمل بر مبنای آن باید با توجه به ارزش ها و اهداف خود فرد و افراد شاخص زندگی او محدود شود.
هدف کلی دیگر آموزش جنسی نوجوانان پیشگیری از بارداری ناخواسته است. نرخ فعالیت جنسی در نوجوانان افزایش بی سابقه ای داشته و این امر در مواردی به بروز بارداری ناخواسته منجر می شود.آموزش مسائل جنسی به کودکان از مهمترین و سرنوشت سازترین موضوعات در هر خانواده می باشد، به خصوص در مواجه با بلوغ زودرس کودکان و مشکلاتی که به همراه دارد! طرز و نحوه بیان روابط جنسی و انواع آن با آینده فردی و اجتماعی کودک ما ارتباط کاملا مستقیم خواهد داشت.
آموزش مسائل جنسی از تولد تا دوسالگی کودک چگونه است ؟
در رابطه با آشنایی جنسی ، نزدیک به دو سالگی ، می توانید به فرزند خود نام اعضای جنسی بدن را یاد بدهید و همچنین اینکه چه زمانی و کجا می تواند بدنش را کشف کند . اگر کودک شما تمایل داشت که به اعضای تناسلی خود دست بزند بدانید که این کار کاملاً طبیعی است و وقتی اتفاق افتاد از آن به عنوان فرصتی استفاده کنید تا توضیح دهید
سن مناسب تربیت جنسی کودکان
سن مناسب تربیت جنسی به کودکان از ٣ تا ۴ سالگی به بعد است. کودکان در این سن سوالات زیادی می پرسند و یک طیف سوالات بچه ها همین سوالات جنسی است. البته این سوالات جنسی به دلیل کنجکاوی، جلب توجه و وقت گذراندن است.والدین باید در این سنین ،نام درست اعضای بدن را به کودکان آموزش دهند. پدر و مادر می توانند در این سنین در مورد اعضای مختلف بدن و نحوه کار کردشان توضیحات ساده و قابل فهمی به کودک بدهند.همچنین در این سنین باید به آنها تفاوت دختر و پسر را بیاموزید. والدین در آموزش مسائل جنسی باید به کودکان یاد بدهند که اگر کودک دیگری قصد داشت آلت تناسلی او را ببیند، با مخالفت کردن و گفتن اینکه : “این قسمت از بدن من کاملا خصوصی است”، مانع از انجام این کار شود.
در سنین 3 الی 4 سالگی کودکان سوال های جنسی زیادی دارند. برای مثال:
- دختر و پسر چه تفاوتی با هم دارند؟
- چرا مردان حامله نمی شوند؟
- کودک چگونه به دنیا می آید؟
مهمترین بخش در آموزش مسائل جنسی پاسخ مناسب به این سوالات کودکان می باشد.جوابها باید صحیح، علمی، ساده و در حد فهم کودک باشد.ارضای حس کنجکاوی درباره اندامهای تناسلی کودکان دیگر، از طریق بازیهایی مثل دکتر بازی در این سن رواج پیدا می کند.اگر آنها را حین دکتر بازی دیدید آنها را دعوا نکنید، به آنان توضیح دهید اعضای خصوصی بدن کدام قسمتها هستند و اگر سوالی دارند از شما بپرسند تا آموزش مسائل جنسی به کودکان به آرامی و درست پیش برود.همچنین برای آموزش جنسی کودکان در سنین 5 تا 8سالگی کودک را تشویق کنید تا سوالات مختلف خود را درباره جنسیت و اندامهای تناسلی، از شما یا افراد قابل اطمینان خانواده بپرسد، شما هم سعی کنید به سوالات بچه ها کوتاه اما صحیح، پاسخ دهید.
نکاتی در مورد آموزش مسائل جنسی به کودکان
نکاتی در مورد آموزش مسائل جنسی به کودکان وجود دارد که با رعایت این نکات می توانید به بهترین شکل مسائل جنسی را به کودک خود آموزش دهید.مهمترین نکته درباره تربیت جنسی کودکان این است که دروغ و پنهان‌کاری را کنار بگذارید و کاملا صادقانه و متناسب با سن کودک با او برخورد کنید. کنجکاوی جنسی کودکان با پنهان کاری و دروغ گفتن افزایش یافته و ممکن است از روش های اشتباه کنجکاوی خود را برطرف کنند.برای تربیت جنسی کودک از راه درست، تلاش کنید که از طریق گفت‌وگو میزان اطلاعات و حدسیات او را تخمین بزنید و متناسب با سن و معلومات او اطلاعات جنسی مناسب را به او بدهید.هیچ زمان کودک خود را در رابطه با مسائل جنسی سرزنش نکنید و این مسائل را تابو ندانید. چراکه برخورد تند و خشمگین شما باعث می‌شود تا کودک شما دیگر راجب این مسائل از شما سوال نپرسد.در آموزش اعضای جنسی نیز مانند سایر اعضای بدن رفتار کنید و نام آنها را برای او بازگو کنید.
در صورتی که کودکان خود را در حین خود ارضایی مشاهده کردید یا اقدام آنها به لمس اندام جنسی‌شان به هیچ عنوان خشونت به خرج ندهید و تلاش کنید از طریق بازی کردن و ... حواس آنها را پرت کنید. دقت داشته باشید که گاهی لمس اندام جنسی کودک توسط خودش به دلیل وجود عفونت، سوزش، خارش و انگل اتفاق می‌افتد. با بررسی درست این مسئله می‌توانید سلامت جسمانی کودک را تامین کنید.
پاسخ به سوال های جنسی کودکان
یکی از مهمترین راه‌های آموزش مسائل جنسی به کودکان پاسخ به سوالات جنسیتی آن‌هاست. کودکان، مخصوصا در سنین پایین تر تفاوت های خود و جنس مخالفشان را تشخیص می دهند و درباره آن کنجکاوی می‌کنند. پاسخ درست به سوالات جنسیتی کودکان گره‌های ذهنی آنها را باز می‌کند.برخی مسائل را باید در پاسخ به سوال های جنسی کودکان رعایت کنید.این مسائل به شرح زیر هستند:
- دروغ گفتن ممنوع
از سوال‌های مهمی که کودکان همیشه درباره آن کنجکاوی می‌کنند بارداری و چگونگی بارداری است. باید این را در نظر بگیرید که قرار نیست همه چیز را درباره روابط زناشویی و شیوه بارداری به کودک توضیح دهید. اما دروغ گفتن هم ممنوع است و فقط کودک را در مسیر اشتباه آموزش سوق می‌دهد.در سنین 4 تا 6 سالگی بهتر است که شیوه بارداری را با بیان وجود سلول‌هایی درون بدن مادر توضیح داد که وظیفه آنها درست کردن بچه است.در سنین 6 تا 8 سالگی می‌توان به کودک گفت که این سلول‌ها درون بدن مرد هم وجود دارد و برای درست شدن بچه لازم است این سلول‌ها در کنار هم قرار بگیرند.پاسخ به سوالات کودکان در مورد بچه دار شدن کار مهمی است که هر والدی باید آمادگی آن را داشته باشد.
- همراهی پدر و مادر
از جمله مهمترین راه های آموزش جنسی به کودکان همراهی پدر و مادر در کنار هم است. والدین باید تلاش کنند که مساول جنسی و دغدغه‌های کودک را با همکاری هم حل کنند و در زمان توضیح این مسائل هر دو حضور داشته باشند. این کار کودک را در یک امنیت روانی فوق‌العاده قرار می‌دهد که به او کمک می‌کند گره‌های ذهنی‌اش را همراه با پدر و مادر باز کند
- قدرت نه گفتن!
والدین باید به کودک قدرت نه گفتن را بیاموزند. تشویق کودک به نه گفتن با صدای بلند به خوبی کمک می‌کند که در موقعیت‌های خطرناک و لحظاتی که از سوی دیگران مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد به راحتی نه بگوید. کودک باید بیاموزد عدم تمایل به لمس شدن، بوسیده شدن و ... خود را با صدای بلند اعلام و والدینش را از آن با خبر کند.
- آموزش اسم اندام جنسی
بهترین زمان یاد دادن اسم جاهای خصوصی بدن به کودکان هنگام حمام کردن کودک است. برای یاد دادن نام اسم جاهای خصوصی بدن به کودک بهتر است از عبارت جای خصوصی بدن استفاده کنید. به راحتی به کودک توضیح دهید همانطور که کسی اجازه ندارد از شانه، حوله یا مسواک ما استفاده کند و این‌ها یک چیز خصوصی هستند، هیچکس اجازه دست زدن به اندام خصوصی بدن را هم ندارد.
- کتاب خواندن
بسیاری از والدین روش برخورد با سوالات جنسی کودک را نمی‌دانند و زمانی که ین سوالات مطرح می‌شود دچار وحشت و اضطراب می‌شود. یک والد موفق همیشه باید آمادگی این موضوع را داشته باشد.برای این کار بهتر است در زمینه آموزش مسائل جنسی به کودک کتاب بخوانید و آگاهی خود را درباره آن بالا ببرید. استفاده از کتاب آموزش جنسیت به کودکان هم در این مسیر راهنمای بسیار خوبی است.
آموزش مسائل جنسی برای جلوگیری از سو استفاده جنسی
با کودکان تان راجع به مسائل جنسی صحبت کنید تا اگر به چنین مواردی برخوردند ، واکنش نشان دهند:
- وقتی یک نفر به تو می گوید به مادر و پدرت چیزی نگویی و رفتاری را به صورت راز نگه داری.
- هنگامی که یک نفر با تو رفتاری می کند که حس بدی نسبت به آن داری.
- هنگامی که کسی اندام خصوصیش را به تو نشان می دهد.
- هنگامی که کسی بزرگ تر از خودت از تو می خواهد کاری انجام دهی که مایل به انجام آن نیستی.
- وقتی کسی به بدن تو نگاه کند.
- هنگامی که کسی به اندام خصوصی تو دست می زند .
- وقتی کسی می خواهد به اندام های خصوصی او دست بزنی.
- وقتی در موقعیتی هستی که احساس ناراحتی می کنی یا احساس عجیبی داری
آیا آموزش مسائل جنسی باید توسط والد همجنس انجام شود؟
آموزش مسائل جنسی کودک هنگامی که توسط والد همجنس خود انجام شود میزان اثر گذاری بالایی خواهد داشت.والدین باید مسائل جنسی را برای فرزندانشان توضیح دهند تا آن ها در مراحل بعدی رشد روانی جنسی نیز از پدر و مادر کمک بگیرند.کودک باید با والد هم جنس خود انس بگیرد و بعد از ۳ سالگی بهتر است دختر بیشتر با مادر خود و پسر بیشتر با پدر خود به بیرون بروند و راجع به این گونه مسائل صحبت کنند.
تفاوت آموزش مسائل جنسی به دختر و پسر
در راستای موضوع آموزش مسائل جنسی به بچه ها، توضیح احتلام برای پسران و عادت ماهانه برای دختران قبل از بلوغ توسط والد همجنس لازم و ضروری است.اطلاع از عادت ماهانه در دختران ممکن است باعث شود با ترس و اضطراب نسبت به بروز نخستین قاعدگی واکنش نشان دهند. در ضمن واکنش مادران نسبت به مسئله قاعدگی دختران نیز اهمیت زیادی دارد.اگر مادری هنگام توضیح این مسئله قاعدگی را جزء روند طبیعی بلوغ و نشانه زنانگی توصیف کند و بر این امر تأکید کند و در کل دیدگاه مثبتی داشته باشد باعث انتقال این دیدگاه و نظر مثبت فرزند به بلوغ و پذیرش جنسیت خود می‌شود.توضیح احتلام شدن در خواب، از طریق پدر برای پسران نیز بسیار مهم است. پدران نیز هنگام بیان این موضوع باید این امر را واکنشی طبیعی در نوجوان بیان کنند.در خیلی از فرهنگ های دیگر برای توضیح بهتر نکات مهم جنسی در تربیت فرزند شروع بلوغ در پسران با جشن و سرور همراه است و این امر باعث شکل گیری غرور و احساس مردانگی در پسران می شود.
آموزش مسائل جنسی به نوجوانان
اگر آموزش مسائل جنسی را در سنین پایین به فرزندتان شروع کرده اید ،نتیجه آن را در نوجوانی فرزندتان خواهید دید و او در این سن برای صحبت در مورد این مسائل با شما راحت خواهد بود و سوالاتش را از شما می پرسد . اما اگر تا الان در مورد این موضوع سکوت کرده اید کافی است با نوجوان خود نشسته و بگویید می خواهید روش خود را تغییر دهید . تنها شنیدن همین حرف می تواند برای اکثر فرزندان اطمینان بخش باشد.در این سن ، توضیحات مفصل تر در مورد بلوغ ضروری است . اینکه فرزندتان متوجه شود در دوره بلوغ دختران و پسران چه تغییرات جسمی ، عاطفی ، شناختی و جسمانی ای را تجربه می کنند . نوجوانان باید بدانند در این سن وضعیت هورمونی آن ها چه تغییراتی می کند و این مسئله بر روی خلق و جسم آن ها چگونه تاثیر می گذارد.
در آموزش مسائل جنسی به نوجوانان چه موضوعاتی اهمیت دارد؟
در آموزش مسائله جنسی بیشترین موضوع مورد بحث در نوجوانی تشخیص رابطه سالم از رابطه ناسالم و همچنین روش های پیشگیری از بارداری است که برای آگاهی از جزئیات بیشتر در رابطه با این سوال می توانید مطالب بالا را مطالعه کنید.
