حسادت و حسودی چیست
حسودی احساسی است که فرد فکر میکند لیاقت او در زندگی اش بیشتر از چیز هایی است که در حال حاضر دارد .به بیانی ساده وقتی افراد در رقابت با دیگران به شکست یا کمبود میرسند، حسادت میکنند. حسود بودن خیلی دیر در افراد کشف میشود اما میتواند ریشه در کودکی و تربیت آنها داشته باشد.اگر فرد در دوران کودکی خود نوعی از تبعیض یا حتی تخریب شخصیتی را تجربه کرده باشد، احتمال حسود شدن او در آینده بیشتر است.
علت اصلی حسودی چیست؟
حسادت نیز مانند هرچیزی علتی دارد و علت اصلی حسادت ،احساس کمبود یا شکست در رقابت است.هیچ دلیل جسمی و بیولوژیکی در رابطه با حسادت وجود ندارد و تنها دلیل آن محیط و شرایط محیطی است.برخی از دلایل حسادت به شرح زیر می باشند:
- اگر فرد به طور درست خودش را نشناسد ،دچار حسادت می شود.
- افراد حسود معمولا خواسته های دیگران را به خواسته های خود ترجیح می دهند،به همین دلیل به حسادت مبتلا می شوند.
- افراد حسودمعمولا موفقیت های دیگران را بزرگنمایی میکنند و با موفقیت های خودشان مقایسه می کنند و حتی موفقیت های خودرا کوچک می شمارند.
- نداشتن اعتماد به نفس باعث حسادت در افراد می شود
- افراد حسود بیشتر اوقات خود را ناکافی و حقیر می دانندو این عامل ارتباط مستقیم با کمبود عزت نفس آنان دارد.
تعریف حسادت در روانشناسی
در دیدگاه روانشناسی حسادت را با احساس ضعف ،کمبود و ناتوانی در یک راستا می دانند.در ابتدا فرد با کمبود خود آشنا می شود،سپس میل به داشتن آن دارد اما به دلیل اینکه نمیتواند آن را داشته باشد احساس ضعف و ناتوانی می کند.حسادت یک احساس پیچیده است، احساسی که معمولا با احساسات دیگری مثل رنج، خشم، عصبانیت و اوقات تلخی همراه است، همه افراد در موقعیت های مختلفی از زندگی دچار حسادت می شوند. اما گاهی این حس افزایش یافته و تاثیرات منفی بر زندگی و خود فرد میگذارد.
چرا حسودی میکنیم؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چرا حسادت می کنیم،باید گفت که دلایل مختلفی برای حسادت در افراد وجود دارد اما عمده ترین دلیل آن احساس عزت نفس پایین است و مشکلات ارتبطی نیز شامل آن می شود.برخی از علل های رایج حسادت کردن به شرح زیر می باشد:
- یکی از ریشه های اصلی حسادت ،ناامنی است .هنگامی که فرد در یک موقعیت، خصوصا موقعیت هایی که برای فرد مهم و ارزشمند باشد، احساس بی ثباتی کند، احساس حسادت در او ایجاد می شود.
- رقابت بین افراد و اطرافیان ممکن است باعث ایجاد حسادت شود ،خصوصا در زمان هایی که احتمال باختن فرد بالا است.
- فردی که دارای شخصیت کمال گرایی اغلب به دلیل مقایسه خود با دیگران ممکن است احساس حسادت کند.
- فردی که در اعتماد کردن به دیگران با مشکل مواجه است، در روابط شان، ممکن است بیشتر با حسادت درگیر شوند .
چرا زوجین نسبت به روابط همسرشان با دیگران حسادت می کنند؟
عدم اعتماد زوجین به یکدیگر،نشخوار فکری و افکار منفی،تجربه بد و تلخ در گذشته،احساس دوست داشتن از دلایلی هستند که باعث میشود افراد ترس از دست دادن عشق و محبت همسر خود را داشته باشند به همین دلیل به روابط همسرشان با دیگران حسادت می کنند.
آیا حسادت مفید است؟
حسادتی که کنترل شده باشد و شدت آن بیش از اندازه نباشد ،مستقیما باعث بهبود زندگی افراد میگردد.حسادت کنترل شده و سالم مزایایی دارد برخی از این مزایا عبارتند از:
- حسادت باعث ایجاد احساس رقابت میشود،داشتن احساس رقابت کافی و سالم باعث موفقیت در زندگی افراد میشود.در واقع اگر احساس رقابت داشته باشیم تمام تلاش خودمان را میکنیم.
- حسادت سالم و درست باعث میشود تا نقاظ ضعف خودمان را بشناسیم و آنها را با روشی خلاقانه و هوشمندانه رفع کنیم.
- حسادت باعث ایجاد انگیزه برای رسیدن به موفقیت میشود
- حسادت سالم باعث یادگیری و تلاش بیشتر افراد میشود
- حسادت باعث میشود تا از تجربیات دیگران استفاده کنیم
- در برخی از موارد حسادت باعث بهبود روابط و ارتباطات میشود زیرا به افراد احساس ارزشمندی می دهد.
پیامدهای حسودی
حسادت بی رویه و بیش از حد باعث از بین رفتن سلامتی میشود،زیرا حسادت یک موقعیت استرس زا و پر اضطراب را برای فرد ایجاد میکند.ممکن است باعث ایجاد بیماری های روانی شدید و خطرناک شود.حسادت باعث کاهش اعتماد به نفس میشود. افراد حسود، بیشتر اوقات اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند؛ چرا که همیشه در حال رو به رو شدن با ضعف‌ها و کمبود‌هایشان هستند.برخی از تاثیرات حسادت بر روی سلامتی افراد:
- دل درد و سر درد
- افزایش فشار خون
- افزایش ضربان قلب
- بی خوابی
- افزایش یا کاهش وزن
- ضعف سیستم ایمنی
تفاوت حسودی و غبطه خوردن
بیشتر افراد حسادت و غبطه خوردن را هم معنی میدانند.اما این دو کلمه باهم تفاوت دارند.غبطه خوردن به معنی آرزوی داشتن چیزی است که شخصی دیگر دارد اما برای داشتن آن با زور و خشم تلاش نمی کند.غبطه خوردن بیشتر اوقات باعث ایجاد غم و ناراحتی در فرد شده و باعث تغییر در او می گردد.اما حسادت داشتن همان آرزو به همراه احساس خشم و بهم ریختن فرد میشود.حسادت نوعی احساسات منفی در فرد شکل می دهد و باعث میشود تا فرد برای کسی که آن چیز را دارد آرزوی نابودی کند.همین عامل باعث میشود تا حسادت یک احساس منفی در افراد شناخته شود.
ریشه حسادت و حسودی
عده از محققین و روانشناسان معتقدند ریشه حسادت و حسودی در احساس آشفتگی ،ترس ،ضعف و ناتوانی دارد.حسادت ريشه در احساس ناامنی دارد و اصولاً در نتيجه ترس از دست دادن ايجاد می گردد.انسان همیشه علاقه‌مند به پيشرفت و تكامل بوده و هست. ضمير ناخودآگاه انسان‌هايي كه روح و روان آنها پرورش كامل نيافته است، به اين عیب ه آگاه بوده و براي پرده‌پوشي آن تلاش میکند و چون در اثر ضعف و خودكم‌بيني قادر به تكميل خود نيست، پيشرفت و موفقيت اطرافيان را مورد حمله قرار مي‌دهد و تمام توان خود را براي از بين بردن آن به كار مي‌گيرد
انواع حسادت
حسادت یک احساس کلی و درونی در افراد است و مردم بیشتر فرهنگ ها به آن دچار میشوند.حسادت بسته به مراحل خود انواعی دارد.انواع حسادت به شرح زیر است:
- حسادت ناشی از هیجان طبیعی
رایج ترین نوع حسادت از هیجانات طبیعی سرچشمه می گیرد و بیشتر ما آن را تجربه کرده ایم.در این شرایط شدت حسادت خفیف است حتی این نوع حسادت میتواند نوعی احساسات مثبت و نزدیکی در افراد ایجاد کند.
- حسادت وسواسی
اگر حسادت با به سلطه گرفتن و خشونت همراه باشد حسادت وسواسی به شمار می آید.در این نوع حسادت فرد به شکلی شدید و افراط آمیزی نسبت به روراست نبودن یا عدم وفاداری فرد نسبت به خودش دچار تردید میشود.در مرحله های بعدی ممکن است فرد با خشونت رفتار کند یا حتی برخورد فیزیکی با شخص مقابل داشته باشد.
- حسادت بیمارگونه
این نوع حسادت از باقی حسادت ها شدیدتر است و نوعی اختلال روانی محسوب میشود .این نوع حسادت معمولا در بیماران اسکیزوفرنی یا پارانویا و یا کسانی که به افسردگی مبتلا هستند رخ می دهد.برای اطلاع بیشتر از بیماری اسکیزوفرنی یا پارانوئید کلیک کنید.
- حسادت در عشق
طبیعی است که افرادی که با یک شخص وارد روابط عاطفی میشوند دچار احساس حسادت شوند.چرا که ممکن است آن فرد را تنها برای خودشان بخواهند و از ارتباط او با دیگران حسادت کنند.البته برخی از افراد در این موارد بسیار منطقی برخورد می کنند اما افرادی زیادی هستند که در اعتماد کردن به شریک زندگی خود به مشکل میخورند و حسادت میکنند.
- حسادت در کودکان و نوجوانان
در رابطه با نوجوانان، می توان گفت که حسادت هم با پرخاشگری و هم با عزت نفس پایین مرتبط است. بر اساس مطالعات روانشناسی رشد، دختران بیشتر از پسرها حسادت را تجربه می کنند. یکی از عمده ترین دلایل این عمل می تواند این باشد که دختران بیشتر اوقات انتظار وفاداری و همدلی بیشتری از دوستان و روابط خود دارند.
حسادت از دیدگاه قرآن
کلمه حسد بیشتر از پنج بار نیامده است و به‌معنی بدخواهی و خواستار بودن زوال نعمت و سعادت دیگری معنی شده است. در آیه ۵ سوره مبارکه فلق خداوند متعال به حسادت اشاره شده و آمده است: «و مِن شَرِّ، حاسدٍ إذا حَسَدَ؛ و پناه می‌برم به خدا از حسود وقتی که حسد بورزد».حسادت سرچشمه بسیاری از گناهان کبیره است.
راهکارهای کاهش حسادت
برخی از تکنیک های فردی باعث کاهش احساس حسادت در افراد میشود.این تکنیک و راهکار عبارتند از:
- در پذیرش عیب خود صداقت داشته باشید.
- برای حل مشکل خود صحبت کنید.
- بر روی رها کردن تمرین کنید.
- اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.
- عزت نفس خود را بالا ببرید.
- از داشتن حس حسادت عقب نشینی کنید.
درمان حسادت
همانطور که گفتیم حسادت معایب و آسیب های بیشتری نسبت به مزایای آن دارد .به همین دلیل باید به فکر کنترل و درمان آن باشیم .برخی از راه های درمان حسادت به شرح زیر است:
- نوشتن احساسات خود
اگر احساس حسادت دارید ، سعی کنید آن احساسات را در یک کاغذ بنویسید. هرچه بهتر و بیشتر بنویسید، امکان کنترل و درمان آن در شما بیشتر خواهد بود. با این کار، شما می‌توانید به نوشته‌های خود دقت کنید و شدت آسیب های آن را به طور عینی ببینید.
- حسادت خود را با جنبه های مثبت خود پیوند بزنید
برای مثال اگر شما به ثرومند بودن دیگران حسادت دارید ،سعی کنید قدر دان داشته های کوچک خود باشید.و از این طریق احساس بهتری به خودتان بدهید.
- خود را با دیگران مقایسه نکنید
بعضی اوقات تنها راه حل درمان حسادت ،مقایسه نکردن است.به این نکته توجه داشته باشید که شما همه ی جنبه های زندگی افراد را نمی بینید.
- برای کمک به دیگران داوطلب شوید
شاید اینکار کمی عجیب به نظرتان برسد،اماکمک کردن به دیگران احساس بسیار خوبی به شما می‌دهد و از میزان حسادت شما کم می کند.
- به موفقیت های خود توجه کنید
افراد حسود اغلب به موفقیت‌ها و دارایی‌های خود توجهی ندارند و با بزرگنمایی داشته‌های دیگران، این بی توجهی را تشدید میکنند.با توجه به موفقیت های خود احساس حسادت را در خود کم کنید.
- روی داشته هایتان تمرکز کنید
تمرکز روی داشته های خود را به یک عادت تبدیل کنید.اینگونه علاوه بر کنترل حسادت به موفقیت نیز میرسید.
