فضای مجازی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی به همراه روش های جلوگیری اعتیاد به فضای مجازی

فضای مجازی چیست؟

فضای مجازی در تعریف ساده محیطی هست که ارتباط آن از طریق اینترنت انجام میشود. مفهومی فردی و بین المللی است که یک فناوری گسترده و مرتبط بهم را توصیف میکند.اصطلاح فضای مجازی از داستان های علمی و هنری وارد فرهنگ عموم شده است.در فضای مجازی فرد میتواند عکس و فیلم های خود را به اشتراک بگذارد و با دیگران ارتباط برقرار کند.برقرار کردن این ارتباط به دلیل مشغول کردن افراد و هیجان انگیز بودن آن بسیار مورد توجه نوجوانان و جوانان قرار گرفته است و به دلیل جذابیت و سرگرم کننده بودن این فضا ممکن است افراد به آن اعتیاد و وابستگی پیدا کنند.البته فضای مجازی به صورت کلی فضای مفید و نیرومندی محسوب میشود و مشکل افراد را حل میکند.

مزایای فضای مجازی و شبکه های اجتماعی 

اینترنت یکی از بزرگترین پیشرفت های بشر است و در روند ارتباطی تاثیر به سزایی داشته است و به طور کلی جهان را متحول نموده است.در حقیقت فضای مجازی بهترین راه برقراری ارتباط با دیگران است .برخی از مزایا اختراع فضای مجازی به شرح زیر است:

• دسترسی راحت و رایگان به اطلاعات 

با فضای مجازی شما میتوانید به هر اطلاعاتی که لازم دارید دست یابید.دست یابی به بروز ترین اطلاعات عمومی و تخصصی در هر زمینه ای که در سطح جهان منتشر شده .به جز بستر اینترنت نمیتوان تمامی این اطلاعات را یک جا جمع کرد.

• پیشرفت در تحصیل و گرفتن ایده جدید

با توجه به اینکه اینترنت دارای بروز ترین اطلاعات عمومی و تخصصی است اگر شما قصد پیشرفت تحصیل را دارید،اینترنت بهترین گزینه می باشد.به راحتی میتوان اینترنت را یک دانشگاه با اطلاعات نامحدود تصور کرد که در آن میتوانید به رایگان سطح علم خود را بالا ببرید.

• یاد گرفتن ترفندهای مفید

برخی در اینترنت و فضای مجازی فیلم ها و عکسایی از خود و فعالیت خود را به اشتراک میگذارند.اگر شما علاقه به یادگیری ترفند های عمومی و مفید دارید،میتوانید در بین فیلم های به اشتراک گذاشته شده گشت و گذار کنید و ترفند های مفیدی پیدا کنید.

• سرگرمی

امروزه وجود تنوع و ایده های زیاد در فضای مجازی موجب شده تا بستر اینترنت و فضای مجازی بسیار مناسب برای انواع تفریح و سرگرمی ها به نظر برسد.این تفریحات و سرگرمی ها به هیچ وجه به بازی ها محدود نمیشود

• تجارت الکترونیک

با وجود بستر فضای مجازی ،تمام کالاهای دنیا را میتوان به راحتی خریداری کرد.کافی است در فضای مجازی نام کالای مدنظر خود را سرچ کنید یا به صورت مستقیم از سایت اینترنتی که میشناسید آن را انتخاب و هزینه آن را پرداخت کنید .دیگر نیازی به ساعت ها رانندگی و گشتن برای پیدا کردن مایحتاج ندارید و فروشگاهای اینترنتی محصولات مورد استفاده شما را به صورت آنلاین عرضه  میکنند.

• اشتغال زایی و کارآفرینی

با اختراع بستر اینترنت و ظهور آن در جهان شغل های زیاد و جذابی نیز ایجاد شد و هرروزه بر تعداد این شغل ها اضافه میشود.از همین رو افرادی که جویای کارند میتوانند به جای جستجوی فیزیکی به صورت آنلاین مشاغل زیادی را پیدا کنند که به احتمال زیادی به کار آنها بیاید.

• ارتباط با کشورهای دیگر

در بستر اینترنت و فضای مجازی محدودیت مکانی و زمانی وجود ندارد و شما میتوانید در هر ساعت از شبانه روز با هرکجای جهان که می خواهید ارتباط برقرار کنید.

• بروز نگه داشتن اطلاعات 

هرروز در فضای مجازی و اینترنت اطلاعات و آمار ها بروز میشوند و شما میتوانید از اخبار در لحظه جهان با خبر باشید.

• نداشتن محدودیت در کسب درآمد

فضای مجازی در همه ساعات شبانه روز در حال فعالیت است و شما توانایی این را دارید که تا جایی که میتوانید در آن فعالیت و کسب در آمد کنید.

اعتیاد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی 

اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی یک نوع اعتیاد رفتاری که در آن فرد به مقدار زیادی وابسته به اینترنت و استفاده از رایانه است.همه ما زمانی که لفظ اعتیاد را میشنویم یاد اعتیاد های سنتی مثل الکل و مواد مخدر میافتیم .اما اعتیاد از طریق اینترنت با چهره های جدیدی روبرو شده است.افزایش رایانه های شخصی و اینترنت در خانه ها و تلفن ها منجر به اعتیاد به فضای مجازی شده است .برخی از افراد برای مقابله با تنش ها و استرس های زندگی خود به سراغ فضای مجازی می روند.فعالیت در فضای مجازی بیشتر از 10 و به خصوص بدون دلیل خاصی و برای انجام کارهای غیر ضروری اعتیاد گفته میشود.این اعتیاد بیشتر افراد دنیا را تحت تاثیر قرار داده است و در بیشتر کشور ها به یک نگرانی تبدیل شده است.

دلایل اعتیاد به فضای مجازی

تاکنون هیچ دلیلی مشخصی برای اعتیاد به فضای مجازی پیدا نشده است اما محققان و متخصصان بر این این باورند که این نوع اعتیاد هم ریشه در سلامت روان و ناتوانی ما دارد.به عنوان مصال افرادی که به بیماری افسردگی یا اضطراب مبتلا هستند برای فرار از حس ناخوشایند خود به استفاده بیش از حد و بی رویه فضای مجازی واینترنت روی میاورند.از دیگر دلایل اعتیاد به فضای مجازی فرار کردن از مشکلات ،کاهش حس ناامیدی و پیدا کردن دوستان مجازی برای گذراندن وقت است.پیشنهاد میکنیم برای اگاهی بیشتر در مورد افسردگی مقاله افسردگی علائم افسردگی را مطالعه کنید.

انواع اعتیاد به فضای مجازی 

امروزه به دلیل پیشرفت روزافزون فضای مجازی و شبکه های اجتماعی اعتیاد به اینترنت افزایش داشته است . انواع اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی به شرح زیر است:

• اعتیاد به چت و گفتگوی اینترنتی 

امروزه اعتیاد به چت کردن در فضاهای مجازی و پیام رسانی های داخلی و خارجی مانند فیس بوک،تلگرام،اینستا در افراد افزایش یافته است .ویژگی کسانی که به چت ها و گفتگو های اینترنتی اعتیاد دارند این است که معمولا بیش از حد درگیر روابط اینترنتی هستند و دوستی اینترنتی خیلی زود اهمیت بیشتری از خانواده و اطرافیان و دوستان قدیمی را برایشان میگیرد.

• اعتیاد به خرید اینترنتی

با توجه به گسترش روزافزون سایت های خرید آنلاین وامکان خرید سریع بیشتر افراد خرید های خود را به وسیله اینترنت انجام می دهند.اما برخی دچار اعتیاد به این خرید می شوند به طوری که دیگر کنترلی بر خریدهای اینترنتی خود ندارند و نمیتوانند جلوی خرید های غیر ضروری خود را بگیرند.

• اعتیاد به بازی های اینترنتی

بیشتر کسانی به بستر اینترنت اعتیاد دارند که بازی های اینترنتی انجام می دهند.ویژگی اعتیاد به بازی های اینترنتی این است که افراد در طولانی مدت مشغول بازی کردن هستند و علاقه به بازی های و سرگرمی های قبلی را از دست می دهند.

• اعتیاد به شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام ،واتساپ و تلگرام

شبکه های اجتماعی هرروزه در حال تغییر و پیشرفت هستند و به آنها امکانات بیشتری افزوده میشود.به همین دلیل ممکن است افراد به آن اعتیاد پیدا کنند.

• اعتیاد به دیدن سایت های غیر اخلاقی

دیدن سایت های غیراخلاقی برای نوجوانان و جوانان بسیار رایج و جذاب است ودسترسی آسان و راحت به آنها باعث میشود که افراد به دیدن سایت های غیراخلاقی اعتیاد پیداکنند. دیدن این سایت ها تاثیر منفی زیادی بر مغز و سلامت روانی افراد میگذارد.

• اعتیاد به سایت های قمار 

علاقه زیاد افراد به بازی های اینترنتی و میل زیاد آنها به منظور کسب درآمد از بازی های اینترنتی از دلایل اعتیاد افراد به قمار های اینترنتی میشود.اما این فعالیت نه تنها باعث کسب در آمد نمی شود بلکه باعث نابودی سرمایه و از هم پاشیدن روابط خانوادگی میشود.

نشانه های اعتیاد به فضای مجازی

همانند اعتیاد به مواد مخدر اعتیاد به فضای محازی و اینترنت هم علائم و نشانه هایی دارد.استفاده از اینترنت به صورت بی رویه روی احساسات و زندگی افراد اثر میگذارد.به طور کلی می توان گفت علائم اعتیاد افراد به اینترنت به شرح زیر است:

• پس از گذراندن ساعت های زیادی در اینترنت احساس گناه می کند.
• به علت کاهش انرژی از کار و فعالیت روزانه خود دوری میکند.
• کارها را با تاخیر انجام میدهد.
• در حین انجام فعالیت های دیگر حتما باید به اینترنت سر بزند.
• اغلب وقتی اینترنت در دسترس نیست احساس بی قراری دارد.
• نمیتواند میزان استفاده از فضای مجازی را کنترل کند.
• آثار مخرب استفاده از اینترنت را نادیده میگیرد
• اغلب بعد از چند ساعت متوجه زمان از دست رفته میشود.
• برنامه ریزی ضعیفی دارد.
• علاقه خود را نسبت به فعالیت های قدیم از دست میدهد.

آثار اعتیاد به فضای مجازی

شخصی که به فضای مجازی و اینترنت اعتیاد دارد از انجام کارهای روزمره خود میماند.تمام وقت فرد صرف بازی کامپیوتری و استفاده از شبکه های اجتماعی میشود.افراد معتاد به فضای مجازی معمولا دچار انزوا و تنهایی میشوندآنها روابط معنی دار را از دست می دهند.این افراد از لحاظ مالی به مشکل میخورند.بسیاری از فرصت ها و موقعیت های خود را به خاطر استفاده بی رویه از اینترنت از دست می دهند.یکی دیگر از آثار اعتیاد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ابتلا به افسردگی در افراد است معمولا در فضای مجازی عکس ها و مطالبی به ظاهر لوکس از افراد می بینیم.بسیاری افراد با نداستن داستان پشت پرده این عکس ها دائما در حال مقایسه زندگی خود با افراد هستند به همین دلیل به مرور دچار افسردگی میشوند.

اعتیاد به فضای مجازی در کودکان 

اعتیاد به فضای مجازی در کودکان بسیار نگران کننده تر است.زیرا کودکان دانش کافی برای استفاده و مدیریت از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را ندارند به همین سبب ممکن است که در اثر استفاده زیاد از اینترنت دچار آُسیب های زیادی شوند.امروزه بیشتر کودکان با استفاده از تلفن های هوشمند به فضای مجازی و بستر اینترنت دسترسی دارند.

درست است که داشتن تلفن هوشمند در موقاع ضروری برای والدین باعث داشتن آرامش خاطر میشود.اما دسترسی مداوم اینترنت برای کودکان باعث اعتیاد آنها و در نتیجه قرار گرفتن در معرض خطراتی چون کاهش ارتباط با دنیای اطراف،پرخاشگری و دیدن محتواهای غیراخلاقی باشد.

کاهش اعتیاد به فضای مجازی 

این اعتیاد نیز مانند اعتیاد های دیگر نیازمند مراقبت و توجه است و اگر درمان نشود تاثیرات مخرب زیادی بر زندگی فرد معتاد میگذارد.هدف ما این است که استفاده از اینترنت را تحت کنترل خود در بیاوریم چند مورد از راه هایی که باعث کاهش اعتیاد به فضای مجازی میشوند به شرح زیر است:

• قبول کنید که فضاهای مجازی وقت گیر هستند و باعث هدر رفتن زمان شما میشوند
• به صورت مدام فضاهای مجازی خود را چک نکنید.
• وقتی به اینترنت متصل میشوید تنها یک کار را انجام دهید.
• با گوشی و اینترنت نخوابید.
• به طبیعت بروید.
• به جای استفاده از اینترنت یک کار را جایگزین آن کنید.
• عادت های جدید در خود ایجاد کنید.
• از خانواده کمک بگیرید.
• برنامه ریزی داشته باشید.
• فقط زمان های از فضای مجازی استفاده کنید که مشغول استراحتید.

جلوگیری از اعتیاد به فضای مجازی 

از آنجایی که همه ما می دانیم اینترنت اعتیاد آور است بهتر است به فکر روش های برای پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی باشیم .برخی از راه های پیشگیری از اعتیاد به اینترنت عبارتند از:

• جایگزین کردن کارها با اینترنت
• چاپ کردن اطلاعاتی که نیاز به خواندن دارند
• صحبت کردن با افراد به جای فرستادن پیام از طریق اینترنت
• عدم استفاده از اینترنت در جمع دوستان یا خانواده
• درمان علت استفاده از اینترنت
• داشتن گروه حمایت اجتماعی
• ثبت تعداد دفعات استفاده از اینترنت

چرا شناخت فضای مجازی مهم است؟

به همان اندازه که ما باید اطرافیانمان را بشناسیم شناخت این فضا اهمیت دارد ما زمان زیادی از زندگی خود را وقف فضای مجازی میکنیم و باید با کارکرد و ماهیت آن اشنایی داشته باشیم.باید بخاطر داشته باشیم که نام فضای مجازی کمی گول زننده است.شناخت فضای مجازی به این دلیل اهمیت دارد که روی زندگی ما و سلامت روان و جسم ما تاثیر زیادی دارد.

خدمات موجود در فضای مجازی چه چیز هایی هستند؟

فضای مجازی در بستر اینترنت بسیار گسترده است و خدمات متفاوتی دارد .برخی از این خدمات شامل شبکه های اجتماعی،پیام رسان ها،اشتراک گذاری،آموزش ،کسب و کار و تفریح و سرگرمی است.البته فضای مجازی تنها به این خدمات محدود نیست واستفاده های گسترده تری نیز دارد.